Γκαργκαμέλ (Gargamelle) - ο πρόγονος όλων των θαλάμων φυσαλλίδων ;

Ο Γκαργκαμέλ του παραμυθιού ενδέχεται  να υπήρξε ο πρόγονος του γιγαντιαίου Γαργαντούα, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ο τεράστιος ανιχνευτής σωματιδίων ο οποίος ένα τέταρτο του αιώνα πριν προκαλούσε ενθουσιασμό στο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Φυσικής Σωματιδίων, CERN, κοντά στην Γενεύη. Ο Γκαργκαμέλ ήταν ένας θάλαμος φυσαλλίδων που κατασκευάστηκε στο Εργαστήριο του Σακλέ (Saclay) στη Γαλλία προς το τέλος της δεκαετίας του '60 και σχεδιάστηκε αρχικά  για την ανίχνευση, στο CERN, των διαφυγόντων νετρίνων. Ενας θάλαμος φυσαλλίδων περιέχει υγρό σε πίεση το οποίο αποκαλύπτει τις τροχιές των φορτισμένων σωματιδίων σαν διαδοχικά ίχνη από μικροσκοπικές φυσαλλίδες όταν ελαττώνεται η πίεση. Παρότι τα νετρίνα δεν έχουν ηλεκτρικό φορτίο κι έτσι δεν αφήνουν ίχνη, ωστόσο, ο αρχικός σκοπός του Γκαργκαμέλ ήταν να "δει" τα νετρίνα καθιστώντας ορατά τα κινούμενα φορτισμένα σωματίδια που παράγονται από την αλληλεπίδραση των νετρίνων με το υγρό. Επειδή τα νετρίνα αλληλεπιδρούν πολύ σπάνια με την ύλη, ο Γκαργκαμέλ δεν κατασκευάστηκε μόνο όσο μεγαλύτερος γινόταν, αλλά προβλεύθηκε να λειτουργεί και με ένα πυκνό υγρό, το Φρέον (CF₃Br) με το οποίο αυξάνεται η πιθανότητα αλληλεπίδρασης των νετρίνων. Η τελική μορφή του θαλάμου ήταν ένας κύλινδρος  μήκους 4,8 m, πλάτους 1,85 m και όγκου 12 m³. Στην παραπάνω εικόνα βλέπουμε τον Γκαργκαμέλ να εγκαθίσταται μέσα στις σπείρες του ηλεκτρομαγνήτη που χρησιμεύει στο να καμπυλώνει τις τροχιές των σωματιδίων ανάλογα με την ορμή τους.

Credit: CERN Photo