Το σύμπλεγμα των επιταχυντών του CERN
Το σύμπλεγμα των επιταχυντών του CERN είναι το πλέον περίπλοκο του κόσμου
και είναι αποτέλεσμα σημαντικής οικονομικής επένδυσης. Περιλαμβάνει επιταχυντές
καθώς και επιταχυντές συγκρουόμενων δεσμών και μεταχειρίζεται δέσμες ηλεκτρονίων,
ποζιτρονίων, πρωτονίων, και "βαρέων" ιόντων (πυρήνες ατόμων, π.χ. οξυγόνου,
θείου και μολύβδου). Κάθε είδος σωματιδίου παράγεται με διαφορετικό τρόπο,
αλλά στη συνέχεια επιταχύνεται διαδοχικά με παρόμοιο τρόπο, κινούμενο από
μία μηχανή σε άλλη. Τα πρώτα στάδια παρέχονται συνήθως από γραμμικούς επιταχυντές
τους οποίους διαδέχονται μεγαλύτερες κυκλικές μηχανές. Το CERN διαθέτει
συνολικά 10 επιταχυντές. Οι μεγαλύτεροι από αυτούς είναι ο μεγάλος επιταχυντής
συγκρουόμενων δεσμών ηλεκτρονίων ποζιτρονίων (LEP) και το υπερσύγχροτρο
πρωτονίων (SPS).
Ο επιταχυντής που λειτούργησε πρώτος στο CERN, το συγχρο-κύκλοτρο, κατασκευάσθηκε
στα 1954, παράλληλα με το σύγχροτρο πρωτονίων (SP). Το SP αποτελεί σήμερα
την σπονδυλική στήλη της μονάδας παραγωγής σωματιδίων του CERN, τροφοδοτώντας
άλλους επιταχυντές με διαφορετικά είδη σωματιδίων. Η δεκαετία του '70 αντίκρυσε
την κατασκευή του SPS, στο οποίο επιτεύχθηκε το βραβευμένο με Nobel έργο
στη δεκαετία του '80. Το SPS συνεχίζει να παρέχει δέσμες σωματιδίων για
πειράματα και αποτελεί επίσης τον τελικό συνδετικό κρίκο στην αλυσίδα των
επιταχυντών που παρέχουν δέσμες σωματιδίων για την 27 χιλιομέτρων μηχανή
LEP. Η επόμενη μεγάλη μηχανή του CERN, η οποία αναμένεται να λειτουργήσει
το 2005, είναι ο μεγάλος επιταχυντής συγκρουόμενων δεσμών αδρονίων (LHC).
© Copyright CERN